वालाची / बिरड्याची उसळ

सध्या मला स्वयंपाकघरात जरा जास्तच रुची वाटायला लागलीये. परवाच ऐकलं म्हणे पस्तिशीनंतर झाडांविषयी प्रेम वाटू लागतं, झाडं लावावीशी वाटतात, त्यांची काळजी घ्यावीशी वाटते. तसं माझ्या बाबतीत रेसिपीज च झालंय बहुतेक. कधीही न केलेल्या वेगवेगळ्या रेसिपी मला करायच्या असतात. आता सध्या पंजाबी भाज्यांचा ओव्हरडोस करून झालाय, जरा जास्तच त्यामुळे आता मराठमोळ्या पदार्थांकडे मोर्चा वळवलाय. मग परवा इंडियन ग्रोसरी स्टोर मध्ये गेले असताना नजर पडली ‘vall/lima beans’ वर. लगेच डोक्यात विचार आपण वालाची उसळ करू आता, कार्यालयांमध्ये असते ना तश्या चवीची.

Nutritious ? की Dangerous ???

मी नेहेमी फ्रोझन वाल आणते, यावेळी म्हणलं असे कडधान्य वाल घेऊयात. घरी घेऊन आले, रात्री न विसरता भिजवून ठेवले. दुसऱ्या दिवशी दुपारी म्हणलं नीट भिजलेत की नाही पाहावं, दिसत तरी होते नीट. वाल आणले, भिजवले आणि नंतर मनात शंका की हे बरोबर आणलेत ना आणि याचीच वालाची उसळ करतात ना जी मला हवीये. एकासारखे दिसणारे अनेक कडधान्य मिळतात इथे म्हणून नेट वर search करायला लागले. Google आपल्याला कुठून कुठे घेऊन जाईल देवाला सुद्धा सांगणं जरा अवघड जाईल, असं माझ्या भाबड्या मनाचं मत. मला ते वालाची उसळ, आमटी आणि तत्सम पदार्थ दाखवायला लागलं. पण त्यात दिसणारा वाल होता हिरवा, म्हणलं हा आपला वाल नाही अजून स्क्रोल करत खाली खाली गेले तर काय दिसलं तर म्हणे ‘Ingesting raw beans can be fatal’ आणि अजून ७ गोष्टी कश्या dangerous होऊ शकतात त्यांची चित्र! वर हेही explanation म्हणे त्याच्या raw form मध्ये cyanide असतं. झालं म्हणलं आपण काय घेऊन आलो हे तेच तर नाही ना !!??

लगेच नुसत्या पाकिटाचा फोटो काढून मैत्रिणीला पाठवला, हि मैत्रीण कम मोठी बहिणीसारखीये. तिनी पुढच्या १० मिनिटात कन्फर्म केलं हेच ते पण एक साधासा clause पण टाकला की तुला ते सोलत बसावे लागतील. त्यापेक्षा फ्रोझन वापर. मनाला एकीकडे समाधान की cyanide असलेले beans तर मी आणलेले नाहीत पण ही सोलायची भानगड काय, आता झाली का पंचाईत! पुण्यात कसे सोललेले वाल मिळतात घरी येऊन उसळ तय्यार होते १०/१५ मिनटात.

वालाची साल

असो, तिला दुसरा फोटो पाठवला, रात्रभर भिजवलेल्या वालांचा. म्हणलं, अगं मी ऑलरेडी भिजवून ठेवलेत. अजूनही आणून चूक केलेली आहे, हे मनात डोकावतच होतं. तिला माझी धागधुग कळली असावी तिचा मला समजावण्याच्या टोन मध्ये रिप्लाय ‘अगं डोन्ट वरी, सालं काढुन उसळ कर’. अजूनही ह्यांना discard करावं का विचार चालूच. पण मग आज्जीनी लहानपणी सांगितलेली गोष्ट आठवली की एक राजा कसा अन्न वाया घालवायचा आणि कशी त्याला शिक्षा मिळाली. मग मन घट्ट केलं म्हणलं बघु तरी कसे सोलतात वाल आणि असं काय अवघड असणारे. थोडा वेळ जास्त जाईल पण न जमण्यासारखं काय त्यात.

परत नेट आलं मदतीला, YouTube वर एका बाईंनी ‘वाल कसे सहजरीत्या सोलून उसळ करायची’ असा एक विडिओ टाकला होता, म्हणलं वाह काम सोपं. पण कसलं काय दोन वेळा पूर्ण विडिओ पहिला तरी ट्रिक कुठे दिसेना का ऐकू येईना. तेवढ्यात बहिणीचा फोन आला म्हणलं संकटात मदत करणारी ती बहीणच असते. पण पुण्यात सोललेले वाल मिळत असल्याने ती पण तशीच उसळ करते. बरं आईला, सासूबाईंना मेसेज / फोन करण्यात पॉईंट नव्हता, ऑलरेडी १०.३० तरी वाजले होते रात्रीचे पुण्यात, त्या दोघीही लवकर झोपतात. आता काय करावं, पण बहीण ती बहीण असते, तिला डिरेक्टली मदत करता येत नव्हती म्हणून काय झालं, तिनी मला ५ मिनिटांच्या आत फोन करुन एका परफेक्ट source ला redirect केलं. हा परफेक्ट source म्हणजे तिच्या सासूबाई!

पाण्याला फोडणी

माझी बहीण म्हणते त्यांनी पाण्याला जरी फोडणी दिली तरी ते चविष्टच लागणार. मग काय मी बिनधास्त, माझे वाल will be in safe hands. त्यांना लगेच मेसेज टाकला, काकूंनी पण एवढ्या रात्री मेसेज पाहून माझं आणि वालाचं consultation केलं. हे आणलेले वाल आरोग्याला घातक नाहीत, मी आणलेले बरोबरच आहेत हे तर नक्की झालेलं पण सोलायचे कसे हा यक्षप्रश्न त्यांनी २ सेकंदात solve केला. गरम पाण्यात घाल पटापट निघतील सालं आणि कान टोचावे सोनारानी म्हणतात ना तसेच झाले, ते वाल पटापट सालातुन बाहेर! त्याच्या आधी मी एक दोन वाल सोलायचा असफल वेळखाऊ प्रयत्न करून झाला होता.

काकूंनी एक उसळीसाठी आणि एक आमटीसाठी अश्या दोन रेसिपी पटापट type करून पाठवल्या पण. इतका वेळ माझ्या मनात नकोनकोसे विचार येत होते या वालांविषयी, या रेसिपीज वाचून मात्र माझे आणि माझ्या जिभेचं मत बदलून तोंडाला पाणी सुटलं! काकूंनी मेसेज वर तर लिहीलीच रेसिपी पण मला त्यांच्याकडच्या पुस्तकातला फोटो पण काढून पाठवला. आत्तापर्यंत रात्रीचे ११ झालेले तिकडे आणि काकूंनी मला इतक्या रात्री प्रेमानी एवढ्या detailed मध्ये मदत केली होती, आता मात्र there is no going back, मी ठरवलं. Kettle मध्ये गरम पाणी करून घातलं वालांवर आणि बसलेच मांडी ठोकून वाल सोलायला.

काकूंच्या प्रोत्साहनानी मनातली पॉसिटीव्हिटी वाढत होती. दीड वाटी तर आहेत वाल, असा किती वेळ लागेल. कसं असतं ना मी आधी २ वाट्या वाल भिजवणार होते पण काय विचार आला मनात काय माहित दीड वर आले. त्या देवाला माझी काळजी, दीड वाट्या सोलताना काय हाल होणार आहेत ते त्याला माहित होतं अजून अर्ध्या वाटी पासुन त्यानी मला वाचवलं.

TV बघत बघत बरं चाललं होतं, अर्धे वाल झाले पण सोलून पटापट पण मग नंतर ते अक्षय पात्र होते ना तसं हे वालाचं अक्षय पात्र माझ्या डोळ्यासमोर यायला लागलं. कितीही सोलले तरी अजून असोले वाल कुठून येत होते देव जाणे. पण शेवटी मी आणि वाल हा लढा संपुष्टात आला आणि रात्री मी सुखासमाधानानी झोपायला गेले अश्या गैरसमजात की मी जिंकले. पण कसले काय दुसऱ्या दिवशी उठून फ्रिज मधून यांना बाहेर काढलं तर अक्षय पात्रात ७/८ बदमाष पाण्यात पोहत पोहत मिश्कीलपणे माझ्याकडे बघुन हसत होते. माझा एकूणच आविर्भाव बघून अहो मदतीला धावून आले आणि मग मी आणि अहोंनी मिळुन उरलेल्यांना चांगलं सोलुन काढलं.

नखऱ्याची उसळ

एवढ्या सगळ्या उहापोहानंतर सगळ्यांचाच direct, indirect हातभार लागलेली माझी वालाची उसळ तयार झाली, अतिशय चविष्ट अगदी लग्नाच्या जेवणात असते तशी. उसळीचं ते रुप डोळ्यात सामावून घेत असताना काकू आठवल्या ‘अगं इतर उसळींपेक्षा जरा नखऱ्याची असते ही!’. भविष्यकाळात चुकूनमाकून जर मी एखादं रेसिपी बुक वगैरे लिहिलं ना तर मी या वालाच्या उसळीसाठी काकू आणि मैत्रीण या दोघींना special क्रेडीट देणार हे नक्की.

©️ शिल्पा कुलकर्णी